Birinci Beş Yıllık Sanayileşme Planı ile birlikte Kayseri’de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nden alınan 20 yıllık geri ödemeli 8,5 milyon liralık kredi ile Sümerbank Kayseri Bez Fabrikası’nın kurulmasına karar verildi. Sovyetler Birliği’nden gelen uzmanlar tarafından çevre keşfi sonucunda fabrikanın yerine belirlenerek 922.500 metrekarelik alana 16 Eylül 1935 yılında kuruldu. Türkiye’nin Cumhuriyet döneminde sanayileşme hareketinin öncülerinden sayılan ve devlet tarafından yapılan ilk tesis olma özelliğini taşıyan bu fabrika Kurtuluş Savaşı sonrası ülkede oluşan işsizliğin azalmasına ve ekonominin canlanmasına imkân yaratarak istihdam oluşturulmasını da sağladı.
Çark çeviren Atatürk heykeli ziyaretçilere gösterilmiyor
16 Eylül 1935 tarihinde Sümerbank Bez Fabrikası’nın açılış töreninde Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nden ekipler de yer aldı. Fabrikanın açılışı nedeniyle yanlarında hediye de getiren Sovyetler Birliği, Türk halkına jest yaptı. Sovyetler Birliği jest olarak Atatürk heykelini fabrikaya hediye ettiler. ‘Çark çeviren Atatürk’ olarak adlandırılan bu heykel Sümerbank Bez Fabrikası içerisinde herkes tarafından görülen bir yere konumlandırılıyor. Hafif eğimli bir alanda bir çark dişlisini çeviren Atatürk şeklinde yapılan bu heykel sanayi hamlesinin önemini vurgulamak ve sanayiye dikkat çekmek amacıyla yapılıyor. Heykel, Sümerbank Bez Fabrikası içerisinde çok partili hayata geçiş döneminden sonra kaldırılıyor. Mustafa Kemal Atatürk’ün çıplak bir şekilde heykelleştirilmesi tepki çekiyor. Çark çeviren Atatürk heykeli konumlandırıldığı yerden sökülerek depoya kaldırılıyor. Heykel günümüzde halen saklanıyor olup ziyaretçiye açık değil.
