Geleneksel üretim metotuyla hazırlanan gilaboru Kayseri ve çevresinde sıklıkla tüketilir. Daha çok Kayseri'de yetiştirilen bu ürün Kayseri'nin mutfak kültürünü yansıtmaktadır. Gilaboru görüntüsü itibariyle nohut büyüklüğünde kırmızı meyvedir ve ağaçta yetişir. Anlatılanlara göre ilk keşfi 1880'li dayanan meyve, Osmanlı zamanında "gül ebru" olarak anılırken zaman içerisinde söylem farklılışmasıyla gilaboru adını almıştır. Kayseri'de Bünyan ve Akkışla bölgelerinde yoğun olarak yetiştirildiği görülmektedir.
Bünyan'da yetişen gilaborunun özellikleri
Bünyan bölgesinde yetişen gilaborunun bazı ayırt edici özellikleri bulunmaktadır. Sulu ve iri taneli olması onu bu yönüyle benzerlerinden ayırır. Bünyan bölgesindeki gilaboru ağaçları ortalama 3,5- 4,5 metre uzunluğundadır. Ağaçlar bahar mevsiminde beyaz çiçekler açarak büyümeye başlar ve mevsim güze döndüğünde parlak kırmızı renge döner. Bölgenin karasal iklime sahip olmasıyla sıklıkla yetiştirilen bu meyve 22.10.2018 tarihinde Bünyan Belediyesi'nin girişimiyle Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenerek koruma altına alınmıştır.
Akkışla'da yetişen gilaborunun özellikleri
Kayseri'nin Akkışla ilçesinde yetişen gilaborunun üretiminde ilçeden geçen Kesdoğan suyundan faydalanıldığı biliniyor. Üretiminde bol suya ihtiyaç duyulan gilaborunun Kesdoğan suyunun geçtiği Kapama Bahçeleri'nde yetiştirilmektedir. Meyveler sonbahar mevsiminde toplanır ve ilçe halkı tarafından toplanan meyveler salamura işlemiyle olgunlaştırılır. Olgunlaşan meyveninin suyu sıkılır. Üretiminde kaynaklanan bu farklışama ve özgünlüğü sayesinde üreticinin desteklenmesi amacıyla coğrafi işeret uygulaması ile korunur. Akkışla Belediyesi'nin girişimiyle 12.02.2021 tarihinde Türk Patent Kurumu tarafından tescillenmiştir.
Gilaboru suyunun faydaları
- Gilaboru suyunun birçok faydası olduğu biliniyor. Başta safra kesesinde yaşanan rahatsızlıkları önleyerek karaciğerin daha sağlıklı çalışmasını sağlar.
- Yüksek tansiyon hastalarının tansiyon seviyesini dengeler.
- Astım hastalarının solunum yollarını rahatlatır ve astımın etkilerinin azalmasına yardımcı olur.
- İdrar yolunda meydana gelen enfeksiyonları engellemesiyle bilinir.
- İçerdiği C vitamini sayesinde bağışıklığı güçlendirir.
- Böbrek taşı tedavisinde kullanılan gilaboru suyu, böbrek sağlığını korumak için son zamanlarda sıklıkla tercih edilmektedir.
- Adeta şifa deposu olan gilaboru suyunun sayılandan daha fazla faydasının olduğu bilinir.
Gilaboru suyu nasıl hazırlanır?
Malzemeler:
- Gilaboru meyvesi
- Su
- İsteğe bağlı şeker
Hazırlanışı
- Hazırlamak istediğiniz kadar gilaboru meyvesini alın.
- Kevgir yardımıyla yıkayın.
- Kevgirin altına bir kap koyarak ezip suyunu çıkarın.
- Koyu bir kıvama sahip olduğu içi su ile istediğiniz kıvama gelene kadar açın.
- Buz dolabında bekletin. Dilerseniz içerken şeker katabilirsiniz.
