Kayseri’nin doğa güzellikleri ile ünlü olan Tomarza ilçesinin ne anlama geldiği merak konusu haline gelmiştir. Araştırmalara göre Tomarza’nın anlamın net bir cevabi bulunulmamaktadır. Tomarza ilçesinin isminin nerden geldiği hakkında birkaç söylenti vardır.
Tomarza kelimesinin kökeniyle ilgili kesin bir bilgi bulunmamaktadır, ancak yer adları genellikle coğrafi, kültürel ya da dilsel özelliklere dayanır. Tomarza’nın adının kaynağıyla ilgili birkaç olasılık bulunmaktadır.
Bir söylentiye göre; Kayseri’de yaşayan, ermeni kabilelerinin en büyüklerinden biri olan ve 1.500 kişiden oluştuğu tahmin edilen ‘Thomas’ kabilesinin bugünkü Tomarza'nın bulunduğu bölgeye yerleştirildiği ve Tomarza adının da buradan geldiği iddia edilmektedir. Ermeni kabilesi olan Thomas topluluğunun, ismi yaşadığı bölgeye verilir. Zamanla isim telaffuz sayesinde değişir ve Tomarza haline bürünür.
Türkçe kökenli Yer adları bazen Türkçede eski dönemlerden kalan kelimelerden türetilir. Tomar kelimesi, Türkçede toplanmış şey veya paket anlamında kullanılabilir. ‘Tomarza’ adı da bu tür bir kökenle ilişkilendirilebilir, ancak bu, tamamen varsayımlar üzerine bir açıklamadır.
Türk Boyları ve Oğuzlar, Kayseri çevresi, tarih boyunca Oğuz Türkeri’nin yerleşim bölgelerinden biri olmuştur. Bu tür yer adları bazen o bölgeye yerleşen halkların kullandığı kelimelerden türemiş olabilir. Yer adlarının oluşumu bazen zaman içinde halk arasında kullanılan deyimler veya dilsel evrimler sonucu değişir. Eski Türkçe veya bölgedeki diğer dillerden etkilenmiş olabileceği düşünülmektedir.
Tomarza’nın adının tam olarak ne zaman ve nasıl ortaya çıktığına dair tarihsel belgeler sınırlıdır, bu yüzden kökeni hakkında kesin bir açıklama yapmak zordur. Ancak bu tür yer adları genellikle bölgenin coğrafi özelliklerine, kültürüne ya da eski yerleşim halklarının diline dayanmaktadır.
