Derginin yayın hayatına başlaması konusunda ve sloganları hakkında Zeynep Yıldırım, 2016’nın Ekim ayında İstanbul’da 6 arkadaşıyla bir okuma grubu oluşturarak işe başladıklarını ifade ediyor. Kitap okumaları sırasında herkesin yazın ile ilgili olduklarını keşfettiklerini söyleyen Yıldırım şunları ekliyor: “Yıllardır düşlediğim ‘El yazısı ile bir dergi yapma fikri nasıl olur?’ fikri herkes tarafından çok sevildi. Ve böylece aralık ayında ‘Kalemderhane’yi çıkarma fikri netleşti. Tasarım ve çizgisinin nasıl olacağıyla ilgili çalışmalara başladık. Ekibe bu süreçte yeni arkadaşlar katıldı. ‘Kalemderhane’ ismi ise ‘kalenderhane’ye bir gönderme içermekte. Kâğıt son derece kalender bir nesnedir. Üzerinde bin bir anlam taşır ve bir o kadar da hafiftir. Bizim işimiz de kalem ve kâğıtla olduğu için bu ismi benimsedik. Bu fikirle kalem ile bağı anımsatacak ‘Kalemderhane’yi seçtik ki, el yazısına dair bu ismin ‘hane’si olmaya gönüllü olalım. Sloganımız ise "Kalem kullanmam ne demek? Darılırım!" diyoruz. Artık kaleme uzak bir çağdayız ancak umutsuz değiliz. El yazımıza, kendi çizgimize (yazı bozuk görünümlü bile olsa) güvenerek kendi parmak izimizi yansıtmalıydık.”
Herkes sayfasını el yazısıyla hazırlıyor
Dergi tasarımının, yazılarının ve çizimlerinin elle yapıldığına değinen Yıldırım, dergide yer alan isimlerin kendi sayfalarını el yazılarıyla yazıp hazırladıklarını belirtiyor. Derginin yayınlanmasından önceki hazırlık çalışmalarını anlatan Zeynep Yıldırım sözlerine şöyle devam ediyor: “Kimi yazılarda daktilo kullanıyoruz (ancak daktilo fontu değil, kullandığımız bir Olimpia daktilo var). Sayfa tasarımlarında çizimler ve desenler yer alıyor. Aslında bir amacımız da desen çizgisinin yazıyla bütünlük oluşturacağı düzenlemeler yapmak. Hazırlanan sayfaları daha sonra baskıya hazırlamak için taratıp bilgisayar ortamına taşıyoruz. Hazırlanan sayfalar pdf olarak baskıya gidiyor ve burada dijital teknoloji devreye girip baskı ile sonuçlanıyor.” Kalemderhane dergisinde farklı türlerde yazılar yayımlanıyor. Kültür, sanat ve edebiyat dergisi olan Kalemderhane, kitap ve sinema yorum sayfaları, deneme, öykü ve şiir, desen çizimleri ve kolaj ağırlıklı bir içeriğe sahip. Her yeni sayı için içerik konusunda toplantı yapılıyor ve herkes ilgi alanına göre sayfalarını hazırlıyor. Zeynep Yıldırım, sayfaların kimi zaman şiir veya illüstrasyon kimi zaman da küçük öykülerin ve desenlerin süslediğini söylüyor.
“Kağıda yazı yazarken pek çok yaşamsal ihtimal vardır.”
Kalemderhane’nin kurucusu resim öğretmeni Zeynep Yıldırım “Sizi dijital çağda basılı bir dergi çıkarmak fikrine iten şey nedir?” sorusuna şöyle cevap veriyor: “Dijital teknoloji eşyanın kendi imgesini hapseden bir yapıya sahip. Oysa nesne ile insan arasında kişisel ve reel bir bağ oluşur. Kağıda yazı yazarken pek çok yaşamsal ihtimal vardır. Yırtılabilir, yanlış yazabilirsiniz, kalemin yazarken çıkardığı sesi duyarsınız, dokusunu hissedersiniz gibi gerçek etkiler devrededir. Dijital teknolojiyse bu tür algı tetiklenmelerini devre dışı bırakır. Bu sebeple el yazısı fontu yerine gerçeği olmalıydı.”
Format olarak ilk
Dergi formatının Türkiye’de ilk olup olmama özelliği taşıması hakkında Yıldırım, “Aslında sanat tarihinde Manuscriptus Batı’da ilk örnekleri, el yazmaları ise zaten İslam kültürünün ve Osmanlı kültür mirasının en önemli değerleri. Matbaa bulunduktan sonra el yazması tekniği hem doğuda hem de batıda müzelere taşındı. Dolayısıyla bu zaten ilk yayıncılık yöntemi denilebilir. Günümüzde ise bizim gibi el yazısıyla hazırlanan bir dergiye henüz Türkiye'de rastlamadık. Yurt dışında bu tip örnekler var mı, bilemiyoruz.”diyor.
Herhangi bir sanat veya edebiyat akımına dahil olmadıklarını belirten Zeynep Yıldırım, “Zira edebiyat kültür ve sanat tek bir akıma bağlı olarak gelişemez. Çok yönlü olmak zorundadır ve aksi düşünülemez.” dedi. Tek amaçlarının estetik kriterleri ve edebiyat değeri olan çalışmalar üretebilmek olduğunu söyleyen Yıldırım şöyle devam etti: “Kalabalık bir ekibimiz zaten vardı. Fakat bazen dergiyi alıp, okuyup, beğenen ve kendisi de içeriğe destek sağlayacağını düşünerek farklı yazılar göndermek isteyenler de oldu. Bir eleme yapıldı ve gerçekten derginin konseptine uygun olan iyi yazıları kabul ettik, yayınladık.”
