İşte Memorial Kayseri Hastanesi Psikiyatri uzmanı Yrd. Doç. Dr. Şaban Karayağız ile yaptığımız bomba gibi röportajın detayları…
“BU ŞİDDET TÜRÜNÜ TERÖR KULLANIYOR”
Terör olayları insan psikolojisini muhakkak ki etkiliyor. Özellikle terör olaylarının sık yaşandığı şehirlerde insanlar korku ve panik içerisindeler. Artık telefonlarımıza asılsız bombalı araç plakları yollanıyor, sosyal medya da yine bomba yüklü araç olduğu iddia edilen plakalar paylaşılıyor. Vatandaşların Psikolojisi ne yönde etkileniyor ve bunların yapılma amacı nedir?
Son zamanlarda özellikle büyük şehirlerde büyük terör eylemleri oluyor. İnsanların psikolojisini gerçekten derinden etkiliyor, bu bir şiddet eylemi. Şiddet toplumlar içerisinde gördüğümüz bir olay. Özelikle devlet devlete karşı uyguladığı şiddet savaş olarak günümüzde biliniyor. Toplumun devlete ya da devletin toplumun bir kısmına uyguladığı şiddet türü var. Daha önceki zamanlarda gördüğümüz şiddet türleri mesela Amerika’nın, Amerika’nın yerli halkına uyguladığı şiddet türü. Toplumun içerisinde olan bir şiddet türü var bu da fertlerin birbirine uyguladığı bir şiddet. Bu şiddet türünü terör kullanıyor. Toplumun bir kısmı toplumun başka bir kısmına şiddet uygulayarak büyük bir infial yaratmaya çalışıyorlar. Bununda özellikle büyük şehirlerde hatta bizim Kayseri’de olmasa bile bir eylem. Kayseri de bile bir büyükşehir olduğu için bir toplumsal infial uyandırıyor. Son zamanlarda yapılan çalışmalarda sizinde dediğiniz gibi büyükşehirlerde insanlar boşalmış durumda. Artık kimse dışarı çıkmak istemiyor, AVMlere gitmiyor. Ve bir terör havası estiriliyor. Orada bombalı araba var, şurada patlama olacak gibi… İnsanların hem sosyal yaşamlarını büyük bir kesintiye uğratıyor hem de işveren ve özellikle AVMlerde çalışan insanların maddi gelirleri kısıtlanıyor bu şekilde. Bu baskı insanların ruh sağlığını çok fazla etkiliyor. Özellikle insanlar artık etrafında ki herkesten korkmaya başlamış durumda. Herkes çok tedirgin ve vücutları sürekli bir alarm durumunda, bu çok kötü bir olay. Çünkü insanlar sosyalleşmeyi bıraktığı zaman diğer canlılardan bizi ayıran en büyük özelliğimizi kaybetmiş oluyoruz.
CANLI BOMBALARIN PROFİL YAPISI
Yaşanan bu hain saldırıların görünen piyonları canlı bombalar… Herkes mutlaka bir birine bu soruyu sormuştur, “Nasıl cesaret edebiliyorlar? Nasıl bir psikolojiyle bu eylemi gerçekleştiriyorlar? İntihar olaylarını incelersek onlarda genelde kolay ölüm yolları tercih ediliyor. Canlı bombalarda bu mümkün değil zaten amaçta farklı. Nasıl olur da bir insan vücudunun paramparça olmasını göze alabilir?
Genelde terör örgütlerinin bu anlamda canlı bomba olarak seçtiği kişilerin profil yapısını inceleyecek yada değerlendirecek olursak, bunlar benlik saygısı az olan özgüvenleri eksik olan ve bir gruba aidiyet hissi isteyen insanlar. Terör örgütleri bu kendi gruplarına katılan insanlar içerisinde özellikle bunları seçiyorlar. Bir kısmı dini kullanarak hani sonrasında ki yaşam da kendilerine bir cennet vaat ederek bu işi yaptırıyor. Bir kısmı da tabi ki hani dinle bağlantılı olmayan örgütler var. Onlar da bu kişilerin ait oldukları gurupta büyük kişiler olacakları devrim şehitleri olacakları gibi vaatlerle o kişileri kandırıp onlarla o kişilerin eksik olan özgüvenlerini benlik saygılarını guruba aidiyetle tamamlayarak onları kandırıyorlar. Tabi bu süreçte özellikle bizim şüphelendiğimiz bir nokta da bu kişilerin ilaçlarla etki altına alınması ve özellikle eyleme giderken bu ilaçların etkilerinde kısmen de olsa olmaları.
“DİKKATLE İZLENİRSE BU ŞEKİLDE CANLI BOMBA ANLAŞILABİLİR”
Canlı bombanın hal ve hareketleri dediklerinizden yola çıkarsak normal insanlardan farklıdır. Dikkat edilirse birinin canlı bomba olduğu anlaşılabilir mi?
Tabi ki. Şimdi ilacın etkisi altında olmasının bir ayırt edici özelliği var. Bu da özellikle bu kişiler bulundukları yerde değilmiş gibi hareket ederler. Son ki eylemlerde yapılan kamera görüntüleri de bunu gösteriyor. Yani o kişi aslında yere basarken yere basmıyor gibi hareket ediyor. Ayakları havada zihni hava da gibi gidiyor. Diğer taraftan da aşırı bir tedirginlik hali var. İzlediğimiz görüntülerde biz onları tespit ettik. Sürekli bir tedirgin ve o yapacağı kötü eylemin sonuçlarından kendisi de aslında muzdarip olacağını bile bile bu işe gidiyor. Burada da dediğimiz gibi o maddenin etkisinde olduğu da aslında belli. Etrafında ki insanlara belki bu az önce söylediğimiz gibi toplumsal infiali artıracak ama tedirgin oldukları kişileri bu şekilde etrafı sıkça kolaçan eden kişileri dikkatle tanımaları ve onları dikkatle izlerlerse ve onlardan bir miktarda olsa uzak kalırlarsa bu anlamda daha güvende olurlar.
“YAYINLANAN GÖRÜNTÜLER ŞİDDETİ NORMALİZE EDER”
Yapılan haberler ve televizyon programları da insanları korkutuyor.
Haber zaten aslında özellikle bazı kötü görüntüler var yani insanların vefat ettiği öldüğü parçalara ayrıldığı görüntülerin yayınlanmaması aslında gerekir. Çünkü bu o şiddeti normalize etmeye çalışan bir eylem olur bilinçaltında. Daha önceki şiddet eylemlerini de biz görüyorduk. Hani karısını sokak ortasında döven veya öldüren eşlerin görüntüleri yayınlanıyordu. Bu şiddeti normalize eder bir şekilde. Hani o şiddeti artı bu hayatın bir parçası haline gelmiş bir insan bunu demese bile bilinçaltı bunu der. Bu görüntülerin yayınlanması özellikle o anlamda kötü olur. Bunların yayınlanmaması gerekir. Terör eyleminin ne olduğu ne için olduğu ve özelikle bu eylemlerden insanlarımızın yılmaması gerektiği vurgulanmalı bu haberlerle.
“ŞÜPHELENDİĞİNİZ BİR DURUM VARSA BUNU SOSYAL MEDYADA PAYLAŞMAK YERİNE GÜVENLİK GÜÇLERİNE BİLDİRİN”
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Son nokta sizinde cümle içerisinde dile getirdiğiniz insanların birbirine gönderdiği artık gönderen bile bir süre sonra inandığı haberler. Sosyal meydanında artık günümüz toplumunda sıklıkla kullanılmasıyla bomba yüklü araçların plakaları ihbar ediliyor. Bunlar işte o görmüş bu görmüş yanından geçmiş gibi aslı astar olmayan mesnetsiz haberlerin hem toplum tarafından hem haber teşkilatları tarafından yayınlanmaması gerekiyor.
Bu konuda bildiği bir şey veya şüphe duyduğu bir şey olan varsa bunu kolluk kuvvetlerine bildirmeli. Toplum içerisinde dediğim gibi infial yaratacak olaylara girişilmesi bizi etkileyecek. Bizim ruh sağlığımızı etkileyecek. Toplumun ruh sağlığını bozacak bu olay.
