CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinden bir günle veya staj ve çıraklık geçmişi nedeniyle yararlanamayan milyonlarca yurttaşın mağduriyetini Meclis gündemine taşıdı. Genç, adil ve kapsayıcı bir emeklilik sistemi için TBMM’ye araştırma önergesi sundu.
CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, EYT düzenlemesinden çeşitli nedenlerle yararlanamayan vatandaşların sorunlarının araştırılması amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne kapsamlı bir araştırma önergesi sundu. Genç’in önergesinde, özellikle 8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olanlar ile staj ve çıraklık dönemleri sigorta başlangıcı sayılmadığı için kapsam dışı kalan yüz binlerce kişinin yaşadığı mağduriyetlere dikkat çekildi.
Vekil Genç önergesinde, “Bir günle emeklilik hakkı gasp edilemez. Yıllarca prim ödeyen, emek veren yurttaşlarımız, mevzuattaki tarihler nedeniyle 17-20 yıl daha fazla çalışmak zorunda bırakılıyor. Bu adil değil” ifadelerine yer verdi. EYT yasasının çıkarılmasının ardından yaklaşık 2 milyon kişinin emekli olduğunu hatırlatan Genç, benzer prim ve hizmet süresine sahip olmasına rağmen kapsam dışında kalan milyonlarca çalışanın mağduriyetinin sürdüğü vurgulandı.
Önerge ayrıca, staj ve çıraklık dönemlerinde fiilen çalışan ancak uzun vadeli sigorta primleri yatırılmadığı için bu sürelerin emeklilik hesabına dahil edilmediği belirtilerek, bu kişilerin EYT düzenlemesine dahil edilmemesinin sosyal güvenlik sisteminde ciddi bir adaletsizlik yarattığı ifade edildi. Genç, bu durumu “Çocuk yaşta sanayide ter döken binlerce insanın emeği yok sayılıyor” diyerek eleştirdi.
CHP'den iktidarın EYT bütçeye yük iddialarına yanıt
CHP’li Genç, önergesinde iktidarın 'EYT bütçeye yük' söylemine de karşı çıkarak, 2023 yılında faize ayrılan 1 trilyon 290 milyar TL ve kamu-özel iş birliği projeleri için yapılan 208,5 milyar TL’lik garantili ödemelere dikkat çekti. Genç, “Emeklilik hakkı, sosyal devletin temel yükümlülüğüdür. Faiz ve şatafat için kaynak bulanlar, emekçiye gelince ‘yük’ diyor. Bu anlayış kabul edilemez” dedi.
Araştırma önergesinde, SGK’nın yapısal açıklarının kaynağı olarak emekli maaşları değil, kayıt dışı istihdam, düşük prim tabanı ve Bağ-Kur’lulara uygulanan yüksek prim gün şartları gibi yapısal sorunlar gösterildi. Böylelikle küçük esnaf ve çiftçiler için 9000 gün prim şartının büyük bir mağduriyet yarattığını belirtti.
'Kademeli emeklilik modeline geçilmeli'
CHP’li Genç önergede çözüm olarak, “kademeli emeklilik” modeline geçilmesi gerektiğini vurguladı. Bu modele göre, 1999 sonrası sigortalı olanlara, yaş şartında kademeli indirim uygulanarak kuşaklar arası geçişin adil hale getirilmesi öngörülüyor. Aynı şekilde, staj ve çıraklık sürelerinin borçlanma veya sigorta başlangıcı olarak değerlendirilmesi de önerge kapsamında dile getirildi.
CHP’li Aşkın Genç, “Anayasamızın sosyal devlet ilkesi açıkça ortada. Emeklilik lütuf değil, haktır. Bir gecede insanların 17 yılını çalan bir düzenlemenin mağdurlarını görmezden gelemeyiz. Meclis bu sesi duymalıdır” ifadeleriyle Meclis araştırmasının gerekliliğini vurguladı.
