1954 Kayseri yazında şehri bilinmeyen bir nedenle karasineklerin kaplaması üzerine dönemin Kayseri Belediye Başkanı Osman Kavuncu, yapılan ilaçlamaların yeterli olmadığını fark ederek bu durumla mücadele etmek ve bir çözüm bulabilmek için kolları sıvar. Kayseri Belediyesi yetkililerini bir araya toplayarak çalışmalara başlayan Kavuncu, hem Türkiye’de hem de Dünya’da bir ilki gerçekleştirir.
Sinek alma teşkilatı kuruldu
Osman Kavuncu’nun talimatı ve Sağlık Müdürlüğü’nün de denetimiyle zabıtalar eşliğinde şehrin belirli yerlerine ‘Sinek Satın Alma Teşkilatı’ kurulur. Bu teşkilatın amacı karasineklere kalıcı çözüm bulmak amacıyla halkı yardıma teşvik etmektir. Halka belediyenin karasinek satın aldığı ve zamanın parasıyla 30.00 TL bütçenin ayrıldığı uygulamaya karasinek yakalayıp getirenlere kilo başına da belli bir para verileceği duyurulur.
Bunu duyan Kayseri halkı, işin ucunda para olduğunu varsayarak duyarsız kalmaz ve karasinek avına çıkar. Uygulama amacına ulaşırken halk tarafından toplanıp belediye satılan karasinekler de varillere doldurularak hamamların külhanlarda yakılarak imha edilir. Uzun süre karasinek sorunu yaşanmayan Kayseri’de, yapılan bu uygulamayla halk sağlığı koruma altına alırken mahallelerde birlik ve beraberlik ruhunu canlandırarak yardımseverliği de artmıştır.
Sineğin karnına bakır tel koyan Kayserili
Uyanıklık yapmaya çalışan Kayserililer de ortaya çıkar. 1 kilo karasineğin bir kese kağıdına denk geldiğini bilen memurları kandırmaya çalışan uyanık Kayserili bir vatandaş yakaladığı sineklerin daha ağır gelmesini sağlamak amacıyla hepsinin içine bakır tel koyar. Ölçüm sırasında bir kese kağıdı sineğin 2 kilo geldiğini fark eden memular durumu dönemin belediye başkanı Osman Kavuncu’ya iletir. Kavuncu, sineklerde bakır tel olduğunu fark ederek uyanık Kayseriliden daha uyanık çıkararak olaya müdahale eder.
Deyimlere konu olan o olay
Bir başka rivayete göre ise ‘sinek avlamak’ ve ‘sinekten yağ çıkarmak (çıkartmak)’ deyimleri de bu uygulama üzerinden ortaya çıkar. Müşterisi olmayıp boş boş oturan kimseleri anlatmak için kullanılan ‘sinek avlamak’ deyimi aslında Kayserililerin işini gücünü bırakıp ya da işi gücü olmayanların karasinek avlamaları üzerine söylenmiştir. ‘Sinekten yağ çıkarmak (çıkartmak)’ deyimi olmayacak şeylerden yararlanmak anlamına gelir ve bu deyim de yine Kayserililerin para için karasinek avlamalarından türemiştir.
Kayseri’nin sinek alma tarihi, şehrin modernleşmesiyle birlikte son bulsa da halk arasında hâlâ konuşulan ve gülümsemeyle hatırlanan bir dönem olarak hafızalarda yer alır. Bugün artık teknoloji ve bilimsel yöntemlerle sinek mücadelesi yapılır.
