Tarihi ve doğal güzellikleriyle bilinen Bünyan ilçesi, 1912 yılında Kayseri'ye bağlanarak ilçe statüsü kazandı. Osmanlı döneminde Sivas'ın önemli bir bölgesi olan Bünyan, önceleri Pınarbaşı (Aziziye) ilçesine bağlıydı.
Kayseri, Tokat, Yozgat, Kastamonu ve birçok il 1516 yılında Sivas'a ilçe olarak bağlı olmasıyla Osmanlı zamanında Sivas'ın, Bölge eyaleti olduğunu biliyor ve tarihine baktığımızda farklı dönemlerde yönetim merkezi olmaya devam ettiğini görüyoruz.
Eski adı Sebasteia veya Samassia olan Sivas ili, en eski yerleşim yerlerinden biri olarak tarihe geçmiştir. Sivas'a ilk yerleşimin ise Cilalı Taş Devri'nde gerçekleştiğini elde edilen buluntularla anlayabiliriz.
Sivas İlinin İklimi
Sivas bölgesinin genel iklimi sert ve karasaldır. Kışları soğuk ve sert geçer. Yazları ise sıcak ve kuraktır.
Sivas İlinin Nüfusu
Yapılan çalışmalara göre 1927 yılında 56.522 olan nüfus 2024 yılında 654.014 olarak yükselmiştir.
İç Anadolu'da oldukça önemli bir tarihe sahip olan Sivas'ın sınırlarında, Kayseri'nin önemli ilçelerinden biri olan Bünyan da bulunuyordu. Bünyan'ın, 1912 yılında Sivas'tan alınarak Kayseri'ye bağlandığı öğrenildi.
Bünyan'ın tarihi çok eski bir zamana dayanıyor. O zamanlar ıssız bir yer olmaktan ziyade faal olan ilçe, Sivas İlinin sınırlarındayken henüz bir ilçe değildi.
Sivas'ın Pınarbaşı (Aziziye) ilçesine bağlı idi. Ancak 1912 yılında Kayseri'ye bağlandığında ilçe olarak geçti.
Bünyan İlçesinin Tarihi
Günümüzde büyük ve önemli bir ilçe olan Bünyan, eski zamanlarda da oldukça önemli bir yerleşim merkeziydi. Önceki adı Sarımsaklı olan köye Türklerin ilk yerleşme tarihi, Afşin Bey'in 1067 yılındaki fethiyle olmuştur.
Bölgeye ilk yerleşenler ise kayabaşındaki mağaralardan Etiler olduğuna dair bilgiler vardır. Medler'in Anadolu'daki hakimiyeti sırasında, Eti Devleti'nin yıkılması ve Avşarlar'ın ani göçleri sebebiyle Bünyan'ın önemli bir yerleşim merkezi olma tarihi başlamıştır. Bünyan göç sonrası ilçe olarak devam etmiştir.
O zamanlar henüz Sivas'ın Pınarbaşı ilçesine bağlı bir köy olan Bünyan'ın ilk ismi Sarımsaklı olurken 1895 yılında Pınarbaşı (Aziziye) ilçesinden çıkarılarak 'Bünyan-ı Hamid' (Hamid'in Yapısı) ismini alarak ilçe haline gelmiştir.
13 yılın ardından meşrutiyet ilanı ile Abdülhamit tahttan indirilmiş ve ismindeki Hamit kelimesi kaldırılarak 'Bünyan' ismiyle günümüze kadar gelmiştir.
Bünyan'ın önemli gelir kaynaklarından biri olan Gilaburu ise Kayseri'nin mutfağının önemli meyvelerindendir. Gilaburu, böbrek taşı ve idrar yollarına iyi gelmesiyle bilinir.
Ayrıca Bünyan bölgesinin zenginliği akarsularıyla da ölçülebilir. Bölgede yer alan akarsular;
Sarımsaklı
Yumra Suyu
Çepil Suyu
Topsöğüt Köyü Taçın Suyu
Girveli Suyu
Samağır Suyu
Kahveci Suyu
Elbaşı Suyu
Bünyan bölgesinin iklimi ise şu şekilde;
Kayseri'ye bağlanan bölgede karasal iklim hakim. Yaz ayları oldukça sıcak ve kurak geçerken kış ayları da oldukça soğuk ve kar yağışlı geçiyor.
Kar yağışı aralık ayında başlayıp şubat ayına kadar sürebilirken, yağmurlar ilkbahar aylarından nisan, mayıs ve sonbahar ayı kim'de yoğunlaşabiliyor.
Bölgeye birden çok rüzgarın esiyor fakat genele baktığımızda doğudan batıya olan 'Boğaz Yeli' adını alan soğuk rüzgar eser.
Bünyan İlçesinin Köyleri ve Mahalleleri
Merkez'indeki 19 köyün yanısıra Elbaşı Bucağı'na bağlı olan 7 köyden oluşan Bünyan'da toplamda 26 köy vardır. Mahalle sayısı ise 26'sı köy olmak üzere toplamda 31 adettir.
Gilaburu dışında Bünyan halkının gelir kaynakları da oldukça zengin. İlçede bir adet fabrika bulunurken ekonomisini halıcılıktan, tarımdan, hayvancılıktan ve inşaat işçiliğinden sağlayan Bünyan, son yıllarda halıcılık konusunda ekonomik zorluklar yaşarken rekabet etmesi zorlaşıyor.