Kış ayları yaklaştıkça ve havaların soğumasıyla beraber Türkiye’nin birçok yerinde yapılan pekmez Kayseri’de kaynatılmaya başlandı. Kayserili kadınlar pekmez için kolları sıvadı. Şifa deposu olan pekmezi kaynatmak için kadınlar sokaklara döküldü.
Üzüm pekmezi, keçi boynuzu pekmezi, dut pekmezi, hurma pekmezi, andız pekmezi, armut pekmezi, pancar pekmezi, elma pekmezi, incir pekmezi, zula pekmezi gibi birçok türü olan pekmez, halk arasında özellikle kış aylarında enerji veren besin olarak biliniyor. Bununla beraber içeriğinde bulunan protein, mineral, karbonhidrat, magnezyum, fosfor, demir, çinko maddeleri, metabolizmanın sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlayan sistemler üzerinde çok etkili oluyor.
Bunun dışında vücut direncini artırarak bağışıklık sistemini güçlendiriyor, karaciğerde biriken atık maddeleri ve toksinleri temizliyor, karaciğer hastalıkları oluştuğunda karaciğerin iyileşmesine ve kan yapımına yardımcı oluyor, anne sütünün artmasını sağlıyor, kış aylarının sert geçtiği günlerde bağışıklık sistemini gribal enfeksiyonlara karşı güçlendiriyor, kanser riskini en aza indiriyor, kanserli hücrelerin yayılmasını ve büyümesini azaltıyor, yüksek kalsiyum oranına sahip olması nedeniyle tüm kanser tümörlerine karşı kalkan görevi görüyor, ölü hücreleri ve toksinleri kan yoluyla vücuttan dışarı atıyor, kanda bulunan demir miktarının eksikliğini gideriyor, kemik gelişiminin sağlıklı bir şekilde olmasını sağlıyor, iskelet sistemi sağlığının korunmasında yardımcı oluyor, kardiyovasküler hastalıkların oluşmasını önlüyor, kalp-damar sağlığını koruyor, kolon lenflerinin toksinlerden korunmasını sağlıyor, mide ekşimesini önlüyor, mide çeperinin zarar görmesini engelliyor, sindirim enzimlerinin düzenli salgılanmasını sağlamak gibi birçok faydası bulunuyor. Pekmezin faydaları olduğu gibi zararları da bulunmaktadır; işte pekmezin bazı zararları:
- Fazla tüketilmesine bağlı olarak kan şekerinin yükselmesine neden olur, ayrıca kan basıncını azalttığı için tansiyonun düşmesine yol açar.
- Fazla pişirilmesine bağlı olarak tümör oluşumuna neden olabilir.
- Açıkta bırakıldığı zaman ishal oluşumuna neden olabilir.
- Fazla tüketilmesine bağlı olarak midede şişkinlik, göğüste rahatsızlık yaratabilir; pekmez yapımında kullanılan toprak çeşidine göre bağırsak rahatsızlıklarına sebep olabilir.
Pekmez nasıl yapılır
Üzümleri iyice yıkayın ve saplarından ayıklayın, derin bir tencerenin ya da kazanın içerisine alın. Bahçenizde yapıyorsanız temiz çizmeler giyerek ezin. Evde yapıyorsanız ezici bir alet kullanarak yapabilirsiniz. Ardından bir tülbentin içine alarak su ve posasının birbirinden ayrılmasını sağlayın. Ayırdığınız suyu derin bir tencerenin içerisine alın. Kısık ateşte karıştırarak dibinin tutmamasına özen göstererek birkaç taşım kaynatın. Genişçe bir leğenin içerisine temiz toprak ya da odun külünü yayın. Hafif dinlendirdiğiniz üzüm şırasını üzerine boşaltın. Üzeri kapalı bir biçimde yaklaşık 1 gün kadar dinlendirin. Bu dinlenme sırasında tortu yapan maddeler dibe çökecek, şıranızın...
Asitlik oranı azalacak ve mayalanması önlenmiş olacak. Ertesi gün şırayı süzerek ve içindeki katı maddelerin karışmasına özen göstererek kaynatma tenceresinin içerisine alın. Karıştırarak üzüm şıranızı iyice kaynatın. Bu aşamada üzerinde köpükler oluşursa bir tahta kaşık yardımıyla köpükleri alın. Şıranın kıvamı iyice yoğunlaştığında ocaktan alın ve dinlendirin. Kavanozlara boşaltın, ağızlarını sıkıca kapatıp ters çevirin. Bu şekilde de bir süre dinlendirdikten sonra afiyetle tüketebilirsiniz.
