Kayseri mahallesi evleri kendine özgü mimarisiyle, zengin kültürel bir geçmişi yansıtmaktadır. Kayseri mahallesi, Kayseri Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilerek ayağa kaldırılıp şehrin sosyal kültürel hayatına kazandırılmıştır. Tarihi Kayseri mahallesinin Evleri’nin eski ve yeni hali, yapılan işin güzelliğini bir kez daha ortaya koyuyor.
İç Anadolu’nun en önemli merkezlerinden olan Kayseri coğrafi konumu ve iklimi yönünden, yörede bulunan malzemelerle kendine özgü sivil bir mimari oluşturulmuştur. Dışa kapalı içe dönük bir planın uygulandığı evler bir avlu veya küçük bir bahçe etrafında şekillenmiştir. Bu doğrultuda Kayseri evleri, Bir avlu etrafında şekillenen evler veya Kapalı merkezi bir hol etrafında şekillenen evler olmak üzere ikiye ayrılır.
Sivil mimari üç ana bölümden oluşmaktadır, bunlar; sofa-tokana-haremdir. Planı belirleyen en önemli unsur olan sofa, sokak bahçe ya da avluya bakan ahşap sütunlu açık bölüme verilen isimdir. Evin diğer mekanlarına geçişi sağlamaktadır. Evin merkez konumundadır. Gezgin İbni Battuta kayserinin bu bölge için Anadolu’nun en önemli merkezlerinden biri olduğundan söz etmiştir. Aynı şekilde evliya Çelebi de Kayseri’nin çok gelişmiş bir şehir olduğunu belirtmiştir.
Kayseri evlerinin mimari yapısı
Evler, sokağın iki yanına düzgün olarak yerleştirilmiş yüksek taş duvarlarıyla korunaklı bir kale görünümündedir. Birbirinin görüş alanını etkilemeyecek şekilde tek veya iki katlı olarak yapılan evler yörede fazlaca bulunan taş malzemeden inşa edilmiştir. Evlerinin yoğunlaştığı yerlerin başında Kale ve surların bulunduğu yerde on dokuz mahalle bulunuyordu.
Yöremizde taşın bol bulunması sebebiyle mimaride taşa fazlasıyla yer verilmiştir. Bu taşlar volkan tüf olarak nitelendirilir ve günümüzde de hala kullanım alanları bulunmaktadır. Genellikle taş ve ahşapla yapılmış 2 veya 3 katlı, bahçeli, avlulu, doğa ile iç içe ve çoğunlukla sokağın iki yanında bitişik düzende yer almış yapılardır. Sokaklar dar, cinğitaş (kartaş) veya şehrin doğu tarafına doğru 10 ila 30 kilometre mesafede çok miktarda bulunan işlemeye elverişli yumuşak (yonutaşı) taşlardan yapılmıştır. Özgün mimarileri ve zarif süslemeleriyle hayranlık uyandıran eski Kayseri evlerine, şehrin her köşesinde rastlayabilir ve birkaç yüzyıl öncesinde yaşıyor hissine kapılabilirsiniz.
Kayseri mahallesi evlerinde restorasyon
Kayseri Mahallesi'ndeki hayatın yeniden ortaya çıkarılması hedeflenmektedir. Kentsel tasarım kapsamında butik otel, restoran, bakkal, manav, kıraathane, fırın, şarküteri, aktar, berber ve pastaneyle beraber etkinlik meydanı proje ile hayata geçirilmektedir. Restorasyonu tamamlanmış konakların da bulunduğu meydanda çeşitli görsel etkinlikler düzenlenebilecek. Hikâyeleri Kayseri'de sonlanan Aslı ile Kerem'in heykelinin de yine şenlik meydanına dikilmesi planlanmaktadır. Kentsel tasarım projemiz Avrupa Nostra Ödülü ile Tarihi Kentler Birliği Büyük Ödülüne layık görülmüştür.
