Bir şehirdeki yerel gazetelerin birleşmesinin iyi tarafları olduğu gibi kötü tarafları bulunmaktadır. Ülkemizde yayınlanan ulusal günlük gazeteler yüksek maliyetlerle yayınlanıyor. Öte yandan okuma alışkanlığı her geçen gün azalıyor. Televizyon yayıncılığının geldiği boyut, internetin yaygınlaşması ve bir çok nedene bağlı olarak gazete gelirlerinin aşağı düşmesi, yıllardır yayın yapmakta olan yerel gazeteleri kapanma durumuna kadar getirdi.
Gazetelerin birleşmesi bir süre daha belki yerel gazeteleri maddi anlamda güçlendirecektir. Ancak dijital dünyada gazete satışları, hangi çabayı sarf ederseniz edin geriye doğru düşecektir.
Baskı ile gazeteleri birleştirmeye çalışmak ya da onları kapatmak doğru mudur?
Biz Kayseri Deniz Postası gazetesi olarak her zaman birleşme çalışmalarının içerisinde olmuş ve olumlu düşünmüşüzdür. Ancak Şehrimizde sayısı 20’yi bulan yerel gazetelerin birleşmesi oldukça zor görünmektedir. İki yıldır yapılan çalışmalar bunu göstermiştir.
Birleşilememenin doğal sebepleri bulunmaktadır. Her gazete patronu yıllardır emek verdiği gazetesinin kapanıp gitmesine razı gelmemektedir. Yine her gazetenin kendine has haberlere bakış açısı bulunmakta olup birleşme olduğu zaman yayın politikaları ile ilgili büyük sorunlar yaşanacağı bilinmektedir. Buna benzer bir çok konu sayılabilir.
Kayseri’de gazetelerin birleşme çabalarının boşa çıkması, basın ilan kurumunu rahatsız etmiş ve uzun zamandır göstermek istediği uzun sopasını geçtiğimiz gün Kayseri basınına göstermiştir. Cuma günü tebligatı eline alan gazete patronları şok olmuştur.
Rastgele bir tutanakla hiçbir kanun veya yönetmelik maddesine dayandırılamayan, gerekçesi olmayan bir toplu satış safsatası ile 19 gazetenin ilanları durdurularak, yalnızca bir gazeteye ilan verilmeye devam edilmesinin hiçbir haklı açıklaması olamaz.
Basın İlan Kurumu Genel Müdürü Mehmet Atalay; Basın İlan Kurumunca yapılan çalışmalar sonucu, önce Rum azınlığın azınlık gazetesi Apoyevmatini'ye destek vererek, ardından da bu desteği Türkiye'de yayımlanmakta olan tüm azınlık gazete ve dergilerini de kapsayacak biçimde genişletildiğini söylemişti. Atalay; Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanun Uyarınca Yayınlanacak İlan ve Reklamlar ile Bunları Yayınlayacak Mevkuteler Hakkındaki kararın bazı maddelerinin değiştirilmesine dair Genel Kurul Kararının 28 Şubat 2012'de Resmi Gazete'de yayımlandığını hatırlatarak, Karara göre, Lozan Barış Antlaşması uyarınca "azınlık" statüsünde sayılan cemaat mensupları tarafından yayınlanan gazetelerin, yazılı talepte bulunmaları halinde resmi reklam yayımlayabileceklerini ifade etmişti.
Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, ise "Onlar bizim bir parçamız, onların yayın hayatında kalması gerekir" dedi. Basın İlan Kurumu Genel Müdürü Mehmet Atalay'ın da hazır bulunduğu törende, kurumun ilk planda bu gazetelere 250 bin liralık bir yardımda bulunduğunu belirterek, ayrıca yapılacak yönetmelik değişikliğiyle bu gazetelere de resmi ilan verileceğini söyledi.
Lozan Barış Andlaşması'na göre Türkiye'de yaşayan Ermeni, Rum ve Yahudi toplulukları tarafından yayınlanan gazetelerin, Basın İlân Kurumu tarafından desteklenmesi yönündeki önerge Basın İlan Kurumu Genel Kurulu'nun 26. Dönem 3. Toplantısı'nda kabul edilmişti.
Basın ilan kurumu bugüne kadar kuruluş amaçlarına uygun davranmamış, Anadolu yerel basınına yeterli desteği vermemiştir.
195 sayılı BASIN İLAN KURUMU TEŞKİLİNE DAİR KANUN’un 2.maddesinde belirtilen kurumun görevleri kısmında;
2. Kurum'un idaresine iştirak eden mevkûtelere, basın dernek ve sendi¬kalarına en çok beş yıl vâde ile kredi açmak,
4. Basının her türlü ihtiyaçlarını temin etmek (makine, kâğıt, mürekkep gibi).
5. Yönetmelikte tespit edilecek basın mensupları ile bunlardan çalışamaz durumda olanlardan yardıma muhtaç bulunanlara ve ölenlerin ailelerine yardım etmek, bölümleri bulunmaktadır.
Basın İlan Kurumu, bu maddeleri Kayseri basını için uygulamamıştır. Asli görevi gazeteleri yaşatmak olan Basın İlan Kurumu, bir tarafta azınlık gazetelerinin hiçbir şartı yerine getirmemesine rağmen "Tek sayfalık bir teksir kağıdına bile destek olacağız" diyerek desteklemektedir. Öte yandan Anadoluda zorluklar içinde gazetelerini halka ulaştırmaya çalışan yerel gazetecileri, kanunda yeri olmayan toplu satış konusunu bahane ederek ilanlarını durdurup gazetenin kapanması için çaba sarf etmesini anlamak mümkün değildir.
İnsanın içinden keşke biz de azınlık gazetesi olsaydık diyeceği geliyor. Ortalama, aileleri ile birlikte 700 kişinin geçimini sağladığı yerel gazetelerin kapanması ile birlikte Kayseri’de gazeteciler işsiz ve zor durumda kalacaklar.
Basın İlan Kurumu Genel Müdürü Mehmet Atalay bey’in bu durumu daha iyi değerlendireceğini, zorlayarak bir birleşmenin olamayacağını, ancak gazetelerin kendiliğinden birleşme çabalarına destek vermesi gerektiğini düşüneceğine inanmaktayım.
Aksi takdirde 20 gazetenin günlük olarak çıktığı şehrimizde 19 gazetenin ilanlarının durdurularak 1 gazetede devam etmesi siyasi bir karar olarak tarihe geçecektir.