Nasıl ki insan bedeni beyinsiz yaşayamazsa bir devlet de devlet aklı olmadan yaşayamaz.
Devlet aklı nedir? Önce bu konuda birkaç kelam edelim:
Devlet aklı; hükümetin, bürokrasinin ve siyasetin kısa vadeli politikalarının dışında devletin uzun emellerini koruyan, siyasi çalkantılara kurban edilmeyecek. Devletin âli menfaatlerini planlayan ve uygulayan bir organizasyondan bahsediyoruz.
Bu yazıda iki sorunun cevabını arayacağız.
Birinci soru:
Yaşadığımız bu ülkede görünenin dışında devleti yöneten bir birim ve bir devlet aklı var mı?
İkinci soru:
Bir devlet aklı varsa bu Türk milletinin menfaatine mi çalışıyor?
Biz bu sorulara doğrudan cevap vermeyeceğiz.
Birinci sorudan başlayalım.
Sadece size tali sorular sorarak ve birtakım yorumlarla bu sorunun cevabını sizin bulmanızı isteyeceğiz.
Öncelikle, bir ülkede devlet aklı varsa ve bu mantıklı insanlar ki bunun bu ülkede yaşayan insanların en niteliklerinden, en zekilerinden, en vasıflarından seçilmiş bir ekipten bahsetmemiz gerekir. Bu da devletin kusursuz yönetilmesini icap eder.
Elbette ki bu kurulun atıklım insanlardan oluşması beklenir. Bu devletin ekonomisinin ve itibarının asla sekteye uğramaması, her geçen gün ekonominin büyümesi ve kurumlarının güçlenmesi beklenir.
Bununla bağlantılı olarak da ülkede israfın, yolsuzluğun son derece düşük olması beklenir.
Şayet bir ülkede tasarruf yoksa ve israf haddini aşmışsa o ülkede bir devlet aklından bahsedilemez.
Şayet böyle bir devlet aklı varsa da bunun etkisiz olduğu düşünülür. Etkisiz olan bir devlet aklı da devlet aklı olarak nitelendirilemez.
İkinci soru:
Bu devlet aklı milletin menfaatine mi çalışıyor?
Esas tartışılması gereken konu budur. Devlet aklını kim kurdu? Kim yönetiyor?
Bileşenleri nedir? NATO ile ilişkisi nedir? Amerika ile İsrail'i ilişkisi nedir? Eğer bu tam olarak ortaya konulmamışsa devlet aklının milletin ali menfaatlerine uygun çalışıp çalışmadığını nasıl belirleyeceğiz? Ya da devlet aklına İsrail'in Amerika'nın ne kadar sızmadığını nasıl anlayacağız?
Devletin politikalarının, günübirlik siyasi mülahazalara kurban verip verilmeyeceği nasıl belirleyeceğiz? Eğer bu ülkede insanlar adaletsizlikten ızdırap duyuyorsa, yoksulluktan işsizlikten liyakatsizlikten ızdırap duyuyorsa burada devlet aklının millet menfaatine çalıştığını söyleyebilir miyiz?
Devlet aklı devletin itibarına halel gelmesinin önüne geçer zikzaklı politikalardan uzak durur.
Günün yanlışlarını bugünün doğruları olarak önümüze getirmez devlet aklı soğukkanlı ve stratejik hamleler yapar!
Devlet aklı uzun ve orta vadeli devlet yönetiminde fiyasko ile sonuçlanacak hamleler yapmaz. Devlet aklı kanunları sık sık değişikliğe uğratmaz.
Devlet aklı bürokraside yanlış insanlarla zaman kaybına neden olmaz, devlet aklı toplumsal çatışmalara meydan verecek oluşumlara izin vermez.
Kısacası devlet aklı devletin ve milletin enerjisini boşa tüketmez.
Hülasa devlet haklı dünyada hızla büyüyen hızla gelişen ve her geçen gün saygınlığını koruyacak bir ülke ortaya koymak için planlamalar yapar.
İlker Kadıoğlu
